Trong quá trình hô hấp hít thở, chúng ta thu nhận một lượng khí Oxy từ không khí vào trong cơ thể, Oxy sẽ đi qua phổi sau đó vào trong máu. Lượng Oxy trong máu cũng chính là mức Oxy trong máu của bạn, được biết đến là SpO2. Và cơ thể chúng ta cần một lượng khí Oxy nhất định để hoạt động bình thường, nếu lượng Oxy trong máu quá thấp có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Do đó, hãy cùng nhau tìm hiểu SpO2 là gì, mức SpO2 bình thường là bao nhiêu và các sản phẩm có thể đo được chỉ số SpO2 hiệu quả chính xác hiện nay.
SpO2 là gì và ý nghĩa đối với sức khỏe?
Bảo vệ sức khỏe là vấn đề luôn cần được cân nhắc và đặt lên hàng đầu. Do đó, việc tìm hiểu thật kỹ SpO2 là chỉ số gì và ý nghĩa của chỉ số này đối với cơ thể là rất quan trọng.
Tìm hiểu SpO2 là gì?
SpO2 có tên gọi đầy đủ là Saturation of Peripheral Oxygen và được biết đến nhiều hơn với tên gọi tiếng Việt là độ bão hòa Oxy trong máu ngoại vi. Theo các thuật ngữ của ngành y tế, việc xác định SpO2 cũng chính là xác định tỷ lệ Hemoglobin oxy hóa (Hemoglobin có chứa oxy) so với tổng lượng Hemoglobin trong máu.
Nói một cách dễ hiểu thì chỉ số SpO2 là mức Oxy trong máu hay lượng Oxy đang lưu thông trong máu của bạn.
Chỉ số SpO2 trong máu bình thường là bao nhiêu?
Đối với hầu hết mọi người, chỉ số đo nồng độ Oxy trong mạch bình thường cho mức độ bão hòa Oxy của bạn là từ 95% đến 100%. Chỉ số SpO2 bình thường trong máu của bạn có thể sẽ thấp hơn nếu bạn đang mắc các bệnh về phổi hoặc bị viêm phổi.
Khi đến khám tại các đơn vị cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, họ sẽ cho bạn biết mức độ chấp được của SpO2 là gì và với mỗi người, mỗi bệnh sẽ khác nhau. Mức độ bão hòa Oxy của bạn cũng có thể thấp hơn nếu bạn sống ở khu vực có độ cao lớn.
Điều quan trọng cần lưu ý là máy đo nồng độ Oxy trong mạch không phải lúc nào cũng chính xác. Mức bão hòa máu thực tế của bạn có thể cao hơn hoặc thấp hơn từ 2% đến 4% so với mức mà máy đo Oxy đọc được. Để có kết quả chính xác hơn tỷ lệ SpO2 là gì, bạn có thể kiểm tra nồng độ SpO2 trong máu của bạn bằng xét nghiệm máu.
Nếu bạn đang sử dụng sản phẩm có SpO2 tại nhà và phát hiện mức độ bão hòa Oxy của bạn là 92% hoặc thấp hơn, hãy nhanh chóng liên hệ với bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn. Nếu ở mức 88% hoặc thấp hơn, hãy đến phòng cấp cứu gần nhất càng sớm càng tốt.
Chỉ số SpO2 trong máu thấp có nghĩa là gì?
Mức Oxy trong máu thấp hơn bình thường được gọi là tình trạng thiếu Oxy máu. Vì Oxy rất cần thiết cho tất cả các chức năng của cơ thể nên tình trạng thiếu Oxy thường đáng lo ngại. Mức SpO2 càng thấp thì khả năng xảy ra biến chứng ở mô và cơ quan trong cơ thể càng cao.
Nhiều tình trạng và hoàn cảnh khác nhau có thể cản trở khả năng cung cấp lượng Oxy bình thường cho máu của cơ thể. Vậy các nguyên nhân phổ biến nhất gây giảm nồng độ SpO2 là gì?
Nguyên nhân gây giảm Oxy máu bao gồm:
- Tình trạng tim.
- Các tình trạng về phổi như hen suyễn, khí phế thũng và viêm phế quản.
- Thuốc giảm đau mạnh hoặc các vấn đề khác làm chậm nhịp thở.
- Ngưng thở khi đang ngủ (tình trạng suy giảm hô hấp khi ngủ).
- Viêm hoặc sẹo mô phổi của bạn.
- Những nơi có độ cao lớn, nơi lượng oxy trong không khí thấp hơn.
Nếu bạn có mức Oxy trong máu thấp, bạn sẽ cần tiến hành xét nghiệm thêm để xác định nguyên nhân gây ra mức SpO2 thấp vì chỉ xét nghiệm nồng độ Oxy trong máu không thể xác định nguyên nhân.
Ý nghĩa đối với tình trạng sức khỏe cơ thể của SpO2 là gì?
Oxy rất cần thiết cho sự sống và cơ thể chúng ta cần một lượng Oxy nhất định để hoạt động bình thường. Oxy đi vào cơ thể chúng ta qua mũi hoặc miệng khi thở (hít vào) và đi qua phổi vào máu. Khi đã vào máu, Oxy sẽ đi đến các tế bào trên khắp cơ thể. Tất cả các tế bào của trong cơ thể đều cần Oxy để tạo ra năng lượng một cách hiệu quả và cơ thể cần năng lượng để thực hiện tất cả các quá trình của nó, chẳng hạn như tiêu hóa hay suy nghĩ.
Khi các tế bào trong cơ thể sử dụng Oxy, chúng sẽ tạo ra Carbon Dioxide. Sau đó, dòng máu của chúng ta sẽ mang Carbon Dioxide trở lại phổi và giải phóng chúng ra khỏi cơ thể khi chúng ta thở ra bằng miệng hoặc mũi.
Cơ thể có khả năng điều chỉnh chặt chẽ độ bão hòa Oxy trong máu – chỉ số SpO2 như một cơ chế tự bảo vệ, vì nếu nồng độ Oxy trong máu thấp (thiếu Oxy máu – giá trị SpO2 thấp) có thể dẫn đến nhiều tình trạng nghiêm trọng và tổn thương các hệ cơ quan riêng lẻ, đặc biệt là não và tim. Nồng độ Oxy trong máu thấp là dấu hiệu cho thấy phổi và/hoặc hệ tuần hoàn của cơ thể chúng ta có thể đang không hoạt động như bình thường.
Cách kiểm tra nồng độ Oxy trong máu SpO2 là gì?
Có hai cách chính để đo hoặc kiểm tra chỉ số SpO2 – nồng độ oxy trong máu: thông qua xét nghiệm lấy máu và đo Oxy trong mạch (sử dụng máy đo Oxy). Xét nghiệm lấy máu cung cấp nhiều thông tin hơn về nồng độ Oxy của bạn so với máy đo Oxy.
Cách 1: Xét nghiệm lấy máu để đo nồng độ oxy
Các đơn vị cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe như bệnh viện, trung tâm y tế… có thể đo mức SpO2 trong máu của bạn như một phần của các xét nghiệm lớn hơn được gọi là xét nghiệm khí máu động mạch (ABG).
Bên cạnh kiểm tra nồng độ SpO2 là gì, xét nghiệm ABG đo mức Oxy và Carbon Dioxide trong máu của bạn. Xét nghiệm này cũng kiểm tra sự cân bằng Axit và Bazơ – được gọi là cân bằng pH trong máu của bạn. Việc có quá nhiều hoặc quá ít Axit trong máu có thể gây hại cho sức khỏe của bạn.
Cách 2: Đo Oxy trong mạch
Máy đo nồng độ Oxy trong mạch cũng có thể đo mức độ bão hòa Oxy trong máu thông qua một chiếc kẹp nhỏ thường được đặt trên ngón tay hoặc ngón chân của chúng ta. Chỉ số đo Oxy chỉ cho biết bao nhiêu phần trăm máu bão hòa Oxy, được gọi là mức SpO2, cũng như nhịp tim của chúng ta.
Đây là một trong những cách thức nhanh chóng và vô hại để kiểm tra xem mức Oxy trong máu của ai đó có quá thấp hay không. Và bạn có thể đến các trung tâm chăm sóc sức khỏe để đo chỉ số SpO2 hoặc tự mình kiểm tra bằng các sản phẩm có tính năng đo nồng độ Oxy trong máu.
Lý do nên thường xuyên kiểm tra mức độ SpO2 là gì?
Chúng ta sẽ cần kiểm tra nồng độ Oxy trong máu ngay lập tức nếu rơi vào bất kỳ tình trạng cấp tính (đột ngột và nghiêm trọng) nào đó sau đây:
- Nếu chúng ta rơi vào tình trạng bị khó thở. (Lưu ý: Trẻ sơ sinh cũng có thể cần xét nghiệm Oxy trong máu nếu trẻ cũng ở trong tình trạng này).
- Nếu chúng ta bị thương ở đầu hoặc cổ, điều này có thể ảnh hưởng đến quá trình hô hấp và khiến chỉ số SpO2 trong máu không ổn định.
- Nếu chúng ta mắc bệnh do vi-rút Corona (Covid-19).
- Nếu chúng ta bị viêm phổi.
- Nếu chúng ta bị ngộ độc khí Carbon Monoxide.
- Nếu chúng ta bị ảnh hưởng do hít phải khói thuốc.
- Nếu chúng ta bị buồn nôn và/hoặc nôn nhiều lần.
- Nếu chúng ta dùng thuốc quá liều.
Việc kiểm tra nồng độ SpO2 là gì, bao nhiêu cũng quan trọng không kém trong quá trình điều trị các bệnh liên quan đến tim, phổi như:
- Hen suyễn.
- Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
- Bệnh xơ nang.
- Bệnh tim.
Việc kiểm tra chỉ số SpO2 cũng sẽ được thực hiện thường xuyên khi ai đó đang điều trị bệnh bằng liệu pháp Oxy để đảm bảo cơ thể nhận được đủ lượng Oxy cần thiết.
Và như đã nhắc đến ở trên, việc kiểm tra mức độ SpO2 trong máu là vô cùng cần thiết để đảm bảo cơ thể chúng ta vẫn đang trong tình trạng tốt nhất, đồng thời cũng kịp phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm mà cơ thể báo động thông qua sự thay đổi của chỉ số này.
Làm cách nào để tăng mức Oxy trong máu?
Việc duy trì một mức chỉ số SpO2 trong máu ổn định là điều vô cùng cần thiết và quan trọng để đảm bảo cơ thể của chúng ta vẫn đang hoạt động tốt và không có dấu hiệu nguy hiểm nào. Vậy làm cách nào để duy trì mức Oxy trong máu, hay cách để tăng chỉ số SpO2 là gì khi rơi vào trạng thái bị thiếu Oxy trong máu?
Có một số cách để tăng lượng Oxy trong máu một cách tự nhiên, bao gồm:
Hít thở không khí trong lành
Mở cửa sổ hoặc ra ngoài đi dạo có thể làm tăng lượng Oxy mà cơ thể nhận vào, từ đó làm tăng lượng Oxy trong máu tổng thể của bạn.
Bỏ hút thuốc
Chỉ hai đến ba tuần sau khi bạn bỏ hút thuốc, hệ tuần hoàn của bạn sẽ được cải thiện đáng kể. Sau một đến chín tháng, tình trạng khó thở của bạn sẽ giảm đi. Cả hai khía cạnh này đều góp phần vào khả năng cơ thể bạn hấp thụ nhiều Oxy hơn.
Luyện tập các bài tập thở
Các bài tập thở đơn giản như thở mím môi và thở sâu bằng bụng có thể mở đường thở và tăng lượng Oxy trong máu.
Bạn có thể sử dụng máy đo chỉ số để biết SpO2 là gì, bao nhiêu ngay tại nhà và xem liệu những cách tự nhiên này có hiệu quả với bạn hay không.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là nếu bạn có các bệnh lý tiềm ẩn, đặc biệt là bệnh nặng như viêm phổi hoặc ngộ độc khí Carbon Monoxide, những biện pháp tự nhiên này có thể không đủ để tăng lượng oxy trong máu của bạn lên mức chấp nhận được.
Nếu bạn gặp dấu hiệu thiếu Oxy máu, hãy đến bệnh viện gần nhất càng sớm càng tốt.
Tổng hợp các sản phẩm có thể đo SpO2
Ngày này bên cạnh việc kiểm tra chỉ số SpO2 tại các trung tâm y tế hay sử dụng máy đo nồng Oxy trong máu tại nhà thì các thiết bị và sản phẩm có SpO2 cũng là một sự lựa chọn được nhiều người yêu thích.
Từ thời điểm năm 2021, “SpO2 là gì, có ảnh hưởng như thế nào?” đã trở thành một trong những vấn đề về sức khỏe trở thành xu hướng được cộng đồng quan tâm khi họ bắt đầu chuộng các sản phẩm đeo tay như Smartwatch hay vòng tay thông minh có hỗ trợ tính năng đo độ bão hòa Oxy trong máu.
Các sản phẩm vòng tay thông minh sẽ được thiết kế với mặt dưới là bề mặt cảm biến, khi đeo sản phẩm lên tay, cảm biến sẽ ghi nhận sự thay đổi của cơ và đo lường chỉ số SpO2 một cách chính xác tại mặt hiển thị của vòng tay. Dựa trên các chỉ số được hiển thị, chúng ta có thể theo dõi tình trạng sức khỏe cũng như có những kế hoạch rèn luyện, nghỉ ngơi phù hợp.
Dưới đây sẽ là một số sản phẩm có hỗ trợ tính năng đo nồng độ Oxy trong máu vừa giúp bạn theo dõi tình trạng sức khỏe cơ thể lại vừa có tính thẩm mỹ và giá trị như một món trang sức, phụ kiện hiện đại.
Sản phẩm có chỉ số SpO2 – Apple Watch
Apple Watch chắc chắn là một sản phẩm không còn quá xa lạ với người dùng hiện nay. Nói về khía cạnh theo dõi chỉ số sức khỏe, các sản phẩm vòng tay thông minh của Apple Watch phần lớn đều có khả năng đo nồng độ Oxy (chỉ số SpO2 là gì) vô cùng hiệu quả và cho kết quả hiển thị trên màn hình ngay lập tức.
Một số sản phẩm đo SpO2 tiêu biểu của Apple Watch gồm: Apple Watch Series 7, Apple Watch Series 7 GPS, Apple Watch S6, Apple Watch S6 LTD…
Samsung Galaxy Watch
Sở hữu một chiếc đồng hồ thông minh của Samsung tức là bạn đang sở hữu một món trang sức hữu dụng khi vừa có giá trị thẩm mỹ, sang trọng, vừa xem được thời gian đồng thời theo dõi được các chỉ số sức khỏe khác nhau của cơ thể.
Các sản phẩm có chỉ số Spo2 tiêu biểu của Samsung có thể kể đến là Samsung Galaxy Watch 3 với màn hình Super Amoled 1.2inch có khả năng đếm số bước chân, đo nhịp tim và đo nồng độ Oxy (SpO2). Các chỉ số SpO2 là gì, bao nhiêu sẽ được thông báo qua ứng dụng Zalo, Viber hoặc tin nhắn cho người dùng tiện theo dõi.
Đồng hồ thể thao Garmin
Garmin là một trong những thương hiệu cung cấp thiết bị thể thao có danh tiếng và chất lượng không hề kém cạnh các đối thủ của mình trên thị trường Việt Nam.
Là một nhà cung cấp thiết bị thể thao, Garmin cũng cho ra mắt các sản phẩm có tính năng theo dõi các chỉ số sức khỏe của người sử dụng, trong đó có chỉ số SpO2. Một số sản phẩm đo SpO2 tiêu biểu của Garmin gồm: Garmin Venu 2 Plus, Garmin Venu SQ, Garmin Lily…
Một số câu hỏi về SpO2
Bên cạnh những thông tin thiết yếu nhất như chỉ số SpO2 là gì, chúng ta sẽ giải đáp rõ hơn các câu hỏi có liên quan đến chỉ số sức khỏe này.
Chỉ số SpO2 thấp cho phải là dấu hiệu mắc Covid 19 không?
Covid 19 ảnh hưởng đến sức khỏe của mỗi người theo những cách khác nhau. Những người bị nhiễm bệnh có nhiều triệu chứng khác nhau – từ triệu chứng nhẹ đến bệnh nặng. Một số (nhưng không phải tất cả) những người bị nhiễm Covid 19 có nồng độ Oxy trong máu thấp.
Nhưng nếu chỉ vì bạn có mức SpO2 trong máu bình thường không có nghĩa là bạn không mắc Covid 19 nếu bạn đang gặp các triệu chứng khác. Tương tự, bạn có thể có nồng độ chỉ số SpO2 trong máu thấp nhưng không mắc Covid 19.
Cách duy nhất để biết chắc chắn liệu bạn có mắc Covid 19 hay không là đi xét nghiệm. Mặc dù máy đo nồng độ Oxy trong mạch tại nhà hoặc các sản phẩm có Spo2 có thể hữu ích trong một số trường hợp nhất định nhưng nó cũng có những hạn chế và chỉ thể hiện một khía cạnh nhỏ về sức khỏe của bạn. Không thể chỉ dựa vào nồng độ Spo2 là gì, cao hay thấp để xác định chẩn đoán Covid 19.
Các triệu chứng của không đủ SpO2 là gì?
Các triệu chứng của nồng độ Oxy trong máu thấp (thiếu Oxy máu) khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và tùy theo từng người.
Các triệu chứng bao gồm:
- Đau đầu.
- Hụt hơi.
- Tim đập nhanh.
- Ho.
- Thở khò khè
- Lú lẫn.
- Da, móng tay và/hoặc môi có màu hơi xanh.
- Màu đỏ anh đào trên da, móng tay và/hoặc môi của bạn (dấu hiệu ngộ độc Carbon Monoxide).
Kết luận
Theo dõi và nắm bắt Spo2 là gì, đang ở mức cao hay thấp so với mức ổn định là một cách để bạn theo dõi tình trạng sức khỏe của mình. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cũng cho biết, trừ khi bạn có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ Oxy của cơ thể, thì bạn không cần thiết phải thường xuyên theo dõi mức Oxy trong máu.
Bạn có thể sử dụng các sản phẩm có chỉ số SpO2 để theo dõi chỉ số này, nhưng nó không chính xác bằng xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ Oxy trong máu của bạn. Nếu bạn gặp các triệu chứng về nồng độ oxy trong máu thấp hoặc khó thở, hãy đến các trung tâm chăm sóc sức khỏe càng sớm càng tốt.
XEM THÊM:
